Met ‘slim’ wordt bedoeld dat het apparaat op afstand bediend en uitgelezen kan worden en uit zichzelf in staat is om de meterstanden door te geven aan de netbeheerder. Daarnaast bevat het apparaat mogelijkheden waarmee op afstand andere apparatuur bediend kan worden. Zo is het mogelijk via een signaal de elektriciteit af te sluiten, bijvoorbeeld bij wanbetaling.
Werking
Het meetsysteem van de slimme meter is in combinatie met de infrastructuur van de netbeheerder in staat om:
- de meterstanden op afstand uit te lezen, waaronder ook de gegevens van andere meters zoals gas-, water-, warmte-, en productiemeters.
- het actueel verbruik en de teruglevering door energiewinning door de gebruiker weer te geven en te registreren
- de gegevens en de status van het systeem (met onder andere de tarieven en het verbruik) weer te geven op bijvoorbeeld een display in huis, of om deze informatie te leveren aan een gekoppelde applicatie of module
- op afstand uitgelezen en aangepast te kunnen worden, zoals bijvoorbeeld firmware-updates
- de kwaliteit van de energielevering te registreren. Voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld registratie van onderbrekingen.
- voor de factuur gebaseerd op het werkelijke verbruik of voor een webapplicatie worden de gegevens via de slimme meter verzonden naar de netbeheerder. Hiervoor registreren de slimme meters het energieverbruik met tussenpozen van 15 minuten voor elektriciteit en van 60 minuten voor gas (en eventueel water en warmte). Gangbare technieken voor communicatie tussen de woning en de netbeheerder zijn GPRS (Mobiele telefonie netwerken) en PLC (Power Line Carrier).
Voor- en nadelen van een slimme meter
Voordelen voor de consument
Verbruikers kunnen door de slimme meter meer inzicht krijgen in hun energieverbruik. Dit kan leiden tot bewustwording en een lager verbruik. De meter heeft een display waarop alle gegevens afleesbaar zijn, maar het is ook mogelijk de meter uit te lezen via de P1-poort, dit biedt een gedetailleerde en directe inzage voor bijv. slimme thermostaten. Door tussentijdse inzage in het verbruik is het mogelijk de eindafrekening beter in te schatten.
Voordelen voor de netbeheerder en de energieleverancier
Als de meterstanden op afstand kunnen worden uitgelezen, wordt de eindafrekening betrouwbaarder.
De netbeheerder kan op afstand de voorziening afsluiten, bijvoorbeeld bij wanbetaling of om uitval van het elektriciteitsnetwerk te voorkomen in geval van capaciteitsgebrek of overbelasting.
Nadelen voor de gebruiker
De meter verbruikt zelf energie met het verzamelen, opslaan, verzenden en ter beschikking stellen van de meetgegevens. Maar ook de oude analoge kilowattuurmeter verbruikt een kleine hoeveelheid energie. De meetgegevens kunnen de privacy van de burger schaden. Hoe korter de interval tussen de meetgegevens, hoe meer informatie er uit valt te halen.
De slimme meter heeft een los telwerk voor teruglevering door decentrale opwekkers, bijvoorbeeld via PV-installaties. De slimme meter saldeert dus niet, zoals een analoge meter die gewoon achteruit draait (er zijn ook analoge meters die niet achteruit kunnen draaien). Hierdoor kunnen de energiebedrijven voor levering een hoger tarief rekenen dan voor teruglevering, wat voor- of nadelig kan uitpakken voor de afnemer. Bij de regelgeving anno 2014 maakt deze mogelijkheid de opwekker afhankelijk van de keuzes van zijn energiebedrijf.
De energievoorziening kan op afstand worden uitgeschakeld door een administratief proces, hier kan een individuele controle of melding ontbreken.
Slimme meters zouden zeer onnauwkeurig zijn en vele malen te veel stroom in rekening brengen. Apparaten als koelkasten en telefoonopladers zouden de meters ernstig storen.
Nadelen voor de netbeheerder en de energieleverancier
Wanneer door sabotage (bijv. cracking) grote hoeveelheden meters tegelijkertijd uitgeschakeld worden, kunnen er, door de plotselinge overcapaciteit, grote en langdurige storingen ontstaan in regionale of landelijke netwerken.
